Başlıktaki kelimelere bakınca hemen ‘oğlana süpürge, kıza kamyon verelim, kız-erkek ayrımı yapmayalım’ diyen, kestirip atan yazılar gelmesin aklınıza!
Elbette yazının içinde bu da var ama çok daha kritik, çok daha önemli olduğunu düşündüğüm bir şey ‘keşfettim’ Facebook sayesinde ve paylaşmak istedim.
BBC’nin Facebook sayfasında yayınlanan videoda bir grup 1 yaş bebesi ile bir deney yapılıyor. Kız bebekleri erkek, erkek bebekleri kız gibi giydirip kameranın önüne koyuyorlar. Yerde bir oyun halısı, etrafta bir sürü ‘kız’ ve ‘erkek’ oyuncağı var. Ve ortama denekler alınıyor. Kadın, erkek bir sürü denek var. Denekler tek tek odaya geliyor, ve ona verilen bebekle oyun oynaması isteniyor.
Örneğin bir adam, ‘kız gibi’ giydirilmiş bir bebekle baş başa bırakılıyor ve izleniyor. Adam hep yumuşak, çıngıraklı, evcilik çağrıştıran ya da hayvancıklı oyuncakları bebeğe veriyor.
Yine başka bir kadın ‘erkek gibi’ giydirilmiş bebekle baş başa kalır kalmaz ona tekerlekli, hareketli oyuncaklar, robot, puzzle ya da lego gibi şeyler sunuyor. Videoyu hazırlayan ekip bunun gibi bir sürü çekim yaptıktan sonra deneklere gerçeği açıklıyor.
Deneklerin o anki yüz ifadelerini aşağıdaki videoda görebilirsiniz. ‘Ben kendimi çok açık fikirli zannederdim’ diyor mesela biri, ya da başka bir denek, bebek kız gibi giyinik diye peluş oyuncağı veriverdiğini söylüyor.
Neyse gelelim asıl konuya. Bebeklere cinsiyete göre oyuncak vermek gibi bir eğilimimiz var çünkü aklımıza kazınmış bu roller ve bu, SADECE toplumsal cinsiyet rollerini pekiştirip kadın erkek ayrımını körüklemekle kalmıyor.
EN AZ O KADAR ÖNEMLİ OLAN ŞU: İnsan yavruları hayatlarının ilk 2-3 yılında beyin gelişimi için dev adımlar atıyor. Bu sürede ne kadar çok farklı uyaranla karşılaşır, dünyaya dair ne kadar çok bilgi toplarlarsa kar oluyor. Peki biz ne yapıyoruz? Kızları ‘kız’ erkekleri ‘erkek’ oyuncaklarıyla sınırlıyoruz. Bu biraz, ‘sebzelerin sadece yarısını tattırmaya, yarısını saklamaya’ benziyor bence.
Çocuklara ‘zaman-mekan’ algısını öğretecek, mekaniği gösterecek, dünyanın işleyişini taklit eden oyuncakları bu yıllarda sunmamız çok önemli. Çünkü kız ya da erkek fark etmiyor, insan yavrusu tecrübe ederek büyüyor. Oyuncaklarla hayal ve deneyimlerini sınırlamak onlara yapabileceğimiz en büyük kötülüklerden biri olabilir.
Videodaki şu bilgi çok can alıcı: Çocuklar zaman mekan algısını pekiştirecek oyunlar oynamaya başladıktan sonra 3 ay içinde beyinlerinde gözle görülür bir değişim gözleniyor.
Yani benim anladığım, BÜTÜN insan yavrularının dönen tekerleklere, peluş minderlere, püskül saçlı bebeklere, kutulara, legolara, kamyonlara, atlara, hayvanlara, sebzelere, tencerelere, tavalara, kısacası hayatta yer alan her şeye EŞİT derecede ihtiyacı var.
Videoyu çok dikkatimi çektiği için oturdum bu yazıyı yazdım. Hem videoyu izlemek hem de video altına yapılan ilgi çekici yorumları okumak isterseniz buraya bakabilirsiniz:
Buradan oyuncakları KIZ/ERKEK diye ayıran kitabevlerine, oyuncakçılara da bir selam gönderiyorum. Birkaç ay önce Blogcu Anne’nin postunda görüp şaşırmıştım çünkü hiç öyle bir yere gitmediğim için henüz farketmemiştim. Sonrasında anlaşıldı ki pek çok oyuncakçı bu kafada rafları diziyor. Özürleri de, ”gelenler kız oyuncakları nerede? diyor, bulması kolay olsun diye yaptık…’ İşte, bu mağazalara seslenmek, gördükçe uyarmak da hepimizin görevi.
‘Erkek adam renkli giymez,’ diyerek renklerini, ‘kızlar öyle zıplamaz’ diyerek hareketlerini, ‘al oğlum kamyon, bak kızım bebek’ diyerek dünyalarını daraltmayacağımız günler dileğiyle ❤
❤
bir günce 
aynı amaca yonelık oyuncakları 2 ayrı renkte uretmelerıne ne demeli. oyuncak ve kıtapları keske markaya, cınsıyete göre ayıracaklarına; yaşa, amaca göre sıralasalar . satın alırken eger kafamda belırlemedıysem, basım donuyor ne alacagımı sasırıyorum . onlineda bıle böyle bir filtreleme yapılamıyor.
BeğenBeğen